Blog

Czym tak naprawdę jest komercjalizacja, co kryje się za tym pojęciem, coraz częściej występującym w przestrzeni publicznej? W powszechnym rozumieniu, komercjalizacja polega na udostępnieniu innym podmiotom, zwłaszcza przedsiębiorcom, nowego rozwiązania, systemu czy produktu w taki sposób, aby pozyskać korzyści finansowe na zasadach rynkowych. Unia Europejska od lat, wskazuje jako jeden ze swoich priorytetów konieczność pobudzenia transferu technologii z państwowych ośrodków naukowych do gospodarki.  Zgodnie z założeniami Unii ma to wpłynąć korzystnie na ożywienie konkurencyjności i innowacyjności państw zrzeszonych we wspólnocie oraz znacznie podnieść poziom aktywności w zakresie prac badawczo-rozwojowych realizowanych na potrzeby gospodarki.  Cel komercjalizacji jest więc jasno określony: wyniki osiągnięte dzięki wsparciu finansowemu z budżetu powinny zostać przekazane do wykorzystania z korzyścią dla całego społeczeństwa. Obywatele powinni być bezpośrednimi lub pośrednimi beneficjentami nowych odkryć wypracowanych dzięki współpracy podmiotów gospodarczych i naukowych.

A jak taki proces wygląda w praktyce? Jak dojść do etapu ostatecznego, którym ma być korzyść dla ogółu społeczeństwa? Zacznijmy od tego, że rozwój gospodarczy zależy w dużej mierze od innowacyjności. A o innowacyjności decydują dwie kategorie podmiotów: jednostki naukowo-badawcze oraz przedsiębiorstwa, wdrażające nowe rozwiązania w swojej działalności biznesowej. Innowacje powstają jako efekt pracy badaczy prowadzących swoje precyzyjne obliczenia i skomplikowane prace naukowe, często w ścisłej współpracy z podmiotami gospodarczymi. Taka współpraca pozwala na dodatkowe uzyskanie efektu synergii. Wyniki takich prac to bardzo często ważne odkrycia, dostarczające nowej wiedzy, przez co wpływają na dalszy rozwój nauki.  Ale same sukcesy osiągane w cieniu laboratoriów to za mało. Niezwykle istotne jest, aby rezultaty badań naukowych były w maksymalnym stopniu wykorzystane w praktyce gospodarczej, dzięki skutecznemu transferowi wiedzy, tworząc podstawę umożliwiającą wprowadzanie na rynek nowych produktów oraz usług. I właśnie tutaj następuje ten niezwykle ważny proces, nazywany komercjalizacją. Komercjalizacja jest zatem tożsama z transferem efektów prac badaczy do przedsiębiorstw, które w oparciu o nie wprowadzają innowacje na rynek i osiągają dzięki temu korzyści finansowe. Niezbędnym do prawidłowego przebiegu procesu komercjalizacji jest aktywna współpraca naukowców prowadzący badania naukowe, jak i przedsiębiorstw, które mogą wyniki tych prac badawczych wykorzystać we własnej działalności gospodarczej osiągając w ten sposób sukces rynkowy. A więc dokonać wspomnianego powyżej procesu ich komercjalizacji, czy też transferu wiedzy ze sfery nauki do obszaru gospodarki. Dlatego też pracownicy naukowi nie mogą ograniczać się jedynie do upowszechniania zdobytej wiedzy poprzez działalność publikacyjną, ale muszą także aktywnie partycypować w transferze tejże wiedzy do gospodarki. Co oczywiście nie może mieć miejsca bez odpowiedniej postawy ze strony podmiotów gospodarczych. Zharmonizowanie podmiotów naukowych i przedsiębiorstw wymaga znajomości specyfiki procesu komercjalizacji wyników badań naukowych. I w tym działaniu obydwie strony powinny mieć zagwarantowane wsparcie, na przykład ze strony instytucji otoczenia biznesu. Bez większej aktywności ze strony środowiska naukowego nasza gospodarka nie osiągnie priorytetów wskazanych przez UE, a tym samym nie będzie dalej się rozwijać. Analogicznie – bez świadomości kadry zarządzającej co do roli i znaczenia prac badawczo-rozwojowych i transferu wiedzy z nauki do gospodarki nie będzie możliwe budowanie przewagi konkurencyjnej podmiotów gospodarczych.  Bliska współpraca naukowców i biznesu, nie jest potrzebna ona jest im wręcz NIEZBĘDNA!

Katarzyna Zawada