Krajowe Laboratoria Metrologiczne

12.09.2025 blog

Dlaczego każdy kraj ma swoją Krajową Instytucję Metrologiczną?

Czy nie wystarczyłby jeden globalny ośrodek metrologiczny dla całego świata, czy jego działanie nie byłoby prostsze, bardziej efektywne? Nie do końca. Istnieje kilka ważnych powodów, dlaczego jeden ośrodek nie miałby racji bytu.

Każde państwo chce mieć kontrolę nad swoją infrastrukturą pomiarową, ponieważ wiarygodne i dokładne pomiary są kluczowe dla gospodarki, bezpieczeństwa, zdrowia publicznego i nauki. To fundament sprawnie działającego państwa. Żaden rząd nie chciałby delegować takich uprawnień poza granicę kraju. Jeden światowy ośrodek byłby trudniejszy do zarządzania, mógłby działać mniej elastycznie i nie uwzględniać lokalnych specyfik. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest sieć narodowych instytutów metrologicznych, które ściśle ze sobą współpracują i wzajemnie uznają swoje wyniki — to pozwala na globalną spójność i lokalną niezależność.

Pierwszym poziomem na drodze do zapewnienia spójności pomiarów jest współpraca międzynarodowa realizowana przez podmioty Krajowych Systemów Metrologicznych (National Metrology System – NMS). Podstawowym i niezbędnym elementem każdego krajowego systemu metrologicznego jest Krajowy Instytut Metrologiczny.

Społeczność międzynarodowa, dla zapewnienia jednolitości miar na świecie, podejmuje szereg działań wiążących ze sobą krajowe systemy metrologiczne. W Polsce to Główny Urząd Miar pełni rolę Krajowej Instytucji Metrologicznej (National Metrology Institute – NMI).

 

Zadania Krajowych Instytucji Metrologicznych (NMI)

Zadania NMI, w każdym kraju, są szczegółowo opisane w ramach lokalnych rozwiązań prawno-organizacyjnych. Dzieje się to w taki sposób, aby NMI najbardziej efektywnymi metodami realizowała swój cel podstawowy, jakim jest utrzymanie postępu
i wysokiego poziomu metrologii z korzyścią dla społeczeństwa.

Właściwie określone i realizowane zadania NMI są jednym z narzędzi państwa do nadzoru rynku wewnętrznego i wspierania konkurencyjności produktów krajowych w wolnym handlu. Zwykle osiąga się to poprzez działania naukowe i techniczne w ramach: metrologii naukowej, metrologii przemysłowej, metrologii prawnej, współpracy międzynarodowej, doradztwa, transferu wiedzy, transferu technologii.

Utrzymanie wysokiego poziomu merytorycznego NMI w wymienionych obszarach wymaga zaangażowania w szeroki zakres działań: utrzymanie i rozwój wzorców pomiarowych powiązanych z międzynarodowym systemem miar SI, przekazywanie jednostek SI, w drodze wzorcowań do akredytowanych laboratoriów wzorcujących i badawczych oraz do innych użytkowników w kraju i poza nim, zapewnienie spójności pomiarowej w metrologii prawnej, wpływanie na zachowanie spójności systemu metrologicznego w kraju, potwierdzanie biegłości w porównaniach międzynarodowych kluczowych i uzupełniających w ramach CIPM MRA, utrzymanie systemu zarządzania zgodnego z wymogami CIPM MRA (w EURAMET: EN ISO / IEC 17025).

 

Zadania Głównego Urzędu Miar

Podstawowym celem działalności Głównego Urzędu Miar jest zapewnienie wzajemnej zgodności i odpowiedniej dokładności wyników pomiarów przeprowadzanych w Polsce oraz ich powiązania z międzynarodowym systemem miar. GUM odpowiada m.in. za zapewnienie spójności pomiarów, wspieranie krajowej gospodarki, rozwój nauki i technologii, za zgodność z regulacjami i normami, akredytację laboratoriów czy popularyzację wiedzy.

Sprawne i rzetelne realizowanie zadań przez Główny Urząd Miar to podstawa wysokiego poziomu dokładności i spójności pomiarów w kraju i tym samym wspieranie konkurencyjności na wolnym rynku, co daje także podstawy bezpieczeństwa i uczciwości w tych sferach życia publicznego, gdzie pomiar odgrywa ważną rolę oraz generuje impulsy innowacyjne dla gospodarki.

 

Tekst powstał w oparciu o materiał ,,Rola NMI w zachowaniu spójności pomiarowej” Jan Landowski (Biuro Rozwiązań Systemowych, GUM

35-40_Rola_NMI_w__zachowaniu_spojnosci_pomiarowej.pdf

 

fundusze.png

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 "PL2022 - Zintegrowany Program Rozwoju Politechniki LubelskiejPOWR.03.05.00-00-Z036/17